Bilgisayarda Hız Nedir ? (HDD- SSD - RAID 0)

          "Bilgisayarın hızını ve gücünü o bilgisayarın en yavaş parçası belirler"

Bu lafı eminim farklı biçimlerde hayatınızın çoğu kısmında duymuşsunuzdur. Peki bu en yavaş parça hangisi ? 

                                            
       Bilgisayarın en yavaş parçası sabit disktir (HDD) olarak bilinen boyut olarak yüksek ama yavaş mekanik disklerimiz.

              "Peki bu hız bilgisayarın olmazsa olmazı mıdır ?"

       Şöyle ki AMD Ryzen 7 1700 işlemcili bilgisayarımı toplarken SSD'de almıştım ve harddiskle hiç kullanmamıştım, Eski Bilgisayarımı hayata döndürüp farklı amaçlar için kullanmak istediğimde bilgisayarın oldukça yavaş çalıştığını fark ettim ben bunu DDR2 olmasına ve yaklaşık 6-7 yıllık bilgisayar olmasına vermiştim ama sorun o değildi.

       SSD diskimin bozulması bana bu yavaşlığın DDR2 olmasından değil SSD olmamasından kaynaklandığını öğretti; 
       Şöyle ki benim çok sevdiğim ve severek topladığım bilgisayarım aslında kullandığım depolama alanı kadar hızlıymış.

            "Peki harddiskle bu yavaşlığından kurtulma yolu yok mu ?"

        Aslına bakılırsa bir yöntem var ve bu yöntem "RAID" olarak geçiyor bizim hız odaklı senaryo olacağından sadece "RAID 0" dan kısaca bahsedeceğim.

                                         
        RAID 0 denilen sistem 2 adet harddiskle oluşturuluyor ve çalışma mantığı şu şekilde;

        İki adet harddiskimiz var ve RAID 0 yaptık, bir bilgi geldiği zaman eş zamanlı olarak birinci harddisk bilginin yarısını ikinci harddisk ise diğer yarısını okuyor-yazıyor ve bu şekilde bilgiler tek harddisk yerine iki harddisk tarafından işleniyor buda teoride iki kat hız demek oluyor. Tabi bu sistemde bir harddisk bozulursa ikinci harddisk içindeki verilerde bozulma olabiliyor; RAID 0 işleminden sonra tek harddisk gibi çalışıyorlar.

        Tabi bu işin birde SSD alarak çözme durumu var. SSD alırken hıza dikkat ederiz boyut olarak küçük ama hız olarak oldukça hızlılar. Piyasada bulunan sata ssd'lerin (Giriş seviyesi) yaklaşık 500 okuma ve yazma hızları var. SSD kavramınınsa NVMe m.2 ssd, sata ssd ve pcı-e express ssd olarak türleri var. En hızlı olanı seçmek mantıklı gelebilir ama fiyat konusunda şöyle bir durum söz konusu 2xSata SSD = NVMe m.2 ssd. Yani şair burada şöyle demek istemiş "Eğer ki sen saniyede 1000 mb üstü okuma ve yazma istiyorsan depolama alanını düşük tutacaksın".
                            
        Fiyat olarak bu 2 kat meselesi kafa karıştırmakta oldukça başarılı, bu noktada ise alıcının ihtiyaç kavramını iyi sentezlemesi ve alacağı ürünü ona göre seçmesi gerekiyor.

        Okuma ve yazma hız durumu veri aktarırken oldukça önemli ama başta söylediğim "en yavaş kadar hızlı" olayı yine burada baş gösteriyor. Usb diskten veri kopyalama yaparken o saniyede 1500mb hız usb diskin hızı kadar oluyor ve kullanıcıya hissettirdiği hissiyat hayal kırıklılığına uğruyor. Tabi hızın darboğaz olmadığı durumlarda farkı hissettiriyor. 

            "Peki bu yazma ve okuma farkında ki uçurum SSD kullanıcısı için ne kadar fark oluşturuyor?"

         İnternet'te yapmış olduğum minicik araştırma bu farkın dosyadan dosyaya değiştiğini ve sadece bunun oyun-kopyalama gibi değişik ortamlarda sağlıklı bir karşılaştırmanın mümkün olmayacağını göstermekte ve fark 3-5 saniye gibi değişmekte (3 kat fazla hız için kısa saniyeler olduğunu düşünüyorum).

                                                                                                                                                  Salih Kula